W nawiązaniu do rozmowy o kandydatach do PE,chciałbym udostępnić wszystkim symulacje podziału mandatów weurowyborach. Ich podstawą są wyniki głosowania w 2007 roku. KibicomPiS obiecuję, że zrobię też takie symulacje na wynikach z lat2005-2006, muszę tylko jeszcze rozwiązać problem „przystawek”. Celemjest pokazanie, jaki ordynacja ma wpływ na podział mandatów pomiędzyokręgi, oraz o czym w ogóle mówimy, rozważając, kto startuje z jakiejlisty z którego miejsca.

Najpierw podział ostateczny:

okręg     nazwa            PO        PiS       LiD       PSL      suma    udział     różnica

1          Gdańsk                 2          1          0          0          3          3,05       -0,05

2          Bydgoszcz            1          1          0          0          2          2,54       -0,54

3          Olsztyn                1          1          0          0          2          3,10       -1,10

4          WarszawaI         2          2          1          0          5          4,56       0,44

5          WarszawaII        1          1          0          1          3          3,00       0,00

6          Łódź                      1          1          1          0          3          3,43       -0,43

7          Poznań                 2          1          1          1          5          4,47       0,53

8          Lublin                  1          1          0          1          3          2,67       0,33

9          Rzeszów               1          1          0          0          2          2,57       -0,57

10         Kraków              2          3          1          1          7          5,91       1,09

11         Katowice           3          2          1          0          6          6,33       -0,33

12         Wrocław           3          1          1          0          5          5,00       0,00

13         GorzówWlk.      2          1          1          0          4          3,37       0,63

            POLSKA              22        17        7          4          50         .            .

„Udział”to liczba mandatów (z ułamkami), należna na podstawie liczby oddanych w okręgugłosów.

Naoko widać, za zastosowany algorytm podziału mandatów narusza zasadęmonotoniczności jeśli idzie o reprezentację terytorialną. Okręgmałopolsko-świętokrzyski dostaje więcej mandatów od okręgu śląskiego, choć jestmniejszy. Wynika to nie z jakiegoś spisu, tylko z faktu, że PSL zdobywa tuwięcej głosów. Podobnie okręg lubelski dostaje więcej mandatów niżpodlasko-warmińsko-mazurski. Przy tej liczbie mandatów, „rozdzielczość” obrazuprefernecji jest mizerna i ma on naprawdę spore „ziarno”. Będzie to jeszczelepiej widać na przykładzie poszczególnych partii. 

PO

okręg         nazwa                       poparcie  głosy           naleźność     mandaty

1                    Gdańsk                      53%             514 886       1,71                   2

2                   Bydgoszcz                 42%            338 929      1,13                   1

3                   Olsztyn                       39%            384 582       1,28                  1

4                   Warszawa I               51%             742 301       2,47                  2

5                   Warszawa II             27%             262526       0,87                  1

6                   Łódź                           36%            391141        1,30                  1

7                   Poznań                       45%             638133       2,12                  2

8                   Lublin                        27%             232543       0,77                  1

9                   Rzeszów                    28%            233 418       0,78                  1

10                 Kraków                      36%            674493       2,24                 2

11                  Katowice                   46%            922 467       3,07                  3

12                 Wrocław                    48%            767237       2,55                  3

13                 Gorzów Wlk.            48%            513463       1,71                   2

Warszawamoże tu powalaczyć o trzeci mandat z Wrocławiem – przy frekwencji o połowęniższej o tym, gdzie przypadnie mandat decydować by mogło 10 tys. głosów. Wartozwrócić uwagę, że PO dostaje 1 mandat i w Lublinie, gdzie ma 27% poparcia, i wBydgoszczy, gdzie ma 42%.

PiS

okręg         nazwa                       poparcie  głosy           naleźność     mandaty

1                    Gdańsk                      27%             261 623       0,87                  1

2                   Bydgoszcz                 25%             206 492      0,68                 1

3                   Olsztyn                       31%             307 195        1,02                  1

4                   Warszawa I               30%            437 447       1,45                  2

5                   Warszawa II             41%             388978       1,29                  1

6                   Łódź                           34%            373044       1,23                  1

7                   Poznań                       24%            348353       1,15                   1

8                   Lublin                        41%             347205       1,15                   1

9                   Rzeszów                    47%             383 890      1,27                  1

10                 Kraków                      41%             771325        2,55                  3

11                  Katowice                   31%             636 409      2,10                  2

12                 Wrocław                    27%             430572       1,42                  1

13                 Gorzów Wlk.            23%            247233       0,82                 1

Wprzypadku PiS różnice takie są jeszcze większe. 2 mandaty należą się Warszawie,gdzie poparcie jest poniżej 30%, zaś tylko jeden Podkarpaciu, gdzie partiadostaje 47% głosów. Jeden mandat dostaje także okręg lubusko-zachodnipomorski,z poparciem o połowę mniejszym, niż ten na przeciwległym końcu kraju. Mandat zBydgoszczy jest jednym z najbardziej zagrożonych, stąd nerwowość Mojzesowicza.

LiD

okręg         nazwa                       poparcie  głosy           naleźność     mandaty

1                    Gdańsk                      12%             112 698        0,37                  0

2                   Bydgoszcz                 19%             151 647        0,50                  0

3                   Olsztyn                       15%             145 565        0,48                 0

4                   Warszawa I               12%             169 304       0,56                  1

5                   Warszawa II             9%               90769         0,30                 0

6                   Łódź                           15%             164819        0,55                  1

7                   Poznań                       16%             232624      0,77                  1

8                   Lublin                        11%              89597         0,30                 0

9                   Rzeszów                    9%               73 520         0,24                 0

10                 Kraków                      10%             189228       0,63                 1

11                  Katowice                   14%             289 339      0,96                 1

12                 Wrocław                    13%             214102        0,71                  1

13                 Gorzów Wlk.            17%             187445        0,62                 1

Najpewniejszymandat dla lewicy jest na Śląsku. Trudno się poniekąd dziwić miejscowemu SLD,że nie chcą go oddać Adamowi Gierkowi z UP. Jeśli lista będzie mieć tu gorszywynik, to i tak mandat straci się najpierw w Łodzi, czy nawet Warszawie. Tozaś, kto jest na liście w Gdańsku, należy traktować jako ciekawostkęprzyrodniczą, nie zaś fakt o znaczeniu politycznym. To jak przemożny wpływ mawielkość okręgu, widać po tym, że mandat przypada okręgowimałopolsko-świętokrzyskiemu, gdzie lista zdobyła 10% poparcia – jeden znajgorszych wyników – zaś nie dostaje go województwo kujawsko-pomorskie, znajwyższym wynikiem.

PSL

okręg         nazwa                                poparcie  głosy           naleźność     mandaty

1                    Gdańsk                               5%               51 463          0,14                  0

2                   Bydgoszcz                          10%             81 078          0,23                 0

3                   Olsztyn                                11%              106 228       0,30                 0

4                   Warszawa I                        4%               62 950         0,18                  0

5                   Warszawa II                       18%             173 431        0,48                 1

6                   Łódź                                    10%             109 014        0,30                 0

7                   Poznań                                11%              154992       0,43                 1

8                   Lublin                                  15%             131097        0,37                  1

9                   Rzeszów                              12%             97 629         0,27                  0

10                 Kraków                               10%             180876       0,50                  1

11                  Katowice                            5%               106 960       0,30                 0

12                 Wrocław                             6%               99098         0,28                 0

13                 Gorzów Wlk.                      8%               81 055          0,23                 0

PSLmusiałby poprawić swój wynik w okręgu kujawsko-pomorskim dwukrotnie, byEugeniusz Kłopotek opuścił ławy sejmowe. Trochę mniej potrzebuje doprzeprowadzki Żelichowski. Podobnie daleko jest od mandatu okręg śląski, choć wwyborach sejmowych PSL nie zdobył tam nic w żadnym z 6 okręgów.

Nie ma wątpliwości, że system ten niespecjalniemotywuje do wysiłku pojedynczych kandydatów. Parlamentarne partie wystawią ichw dziesięciokrotnym nadmiarze – 520. Tymczasem realny dylemat „dostanę mandat,czy nie dostanę?” jest udziałem nie więcej niż setki. Reszta ma za zadaniełudzić wyborców, przekonując, że liczą się w tym wyścigu. Trudno to uznać zaucieleśnienie demokratycznego ideału. Niestety. Już po tych wyborach wartowrócić do problemu, jak wybierać reprezentację w PE, by rzeczywiste mechanizmydecyzyjne były zgodne z tym, co widzi wyborca.

Centralne media odnotowały wyniki pierwszej tury wyborów prezydenta Zduńskiej Woli. Pewnie dlatego, że zwyciężył w nich brat znanego prezentera – Piotr Niedźwiedzki. Za takim zainteresowaniem stoi też pewnie konflikt w lokalnej PO, którego pierwsza tura była ostatecznym rozstrzygnięciem. To kolejny – po Olsztynie – interesujący prognostyk przed przyszłorocznymi wyborami samorządowymi. Nie wnikając w subtelności lokalnej sceny politycznej, warto zauważyć kilka faktów:Urzędujący wiceprezydent miasta i działacz lokalnych struktur ugrupowania, rozważany jako kandydat do partyjnej nominacji, podnosi bunt i startuje samodzielnie. Zostaje wyrzucony z partii,ale zdobywa  w pierwszej turze ponad dwukrotnie więcej głosów od jej formalnego kandydata. Pomimo faktu, że kandydat ten (w odróżnieniu od Olsztyna) jest postacią ze znaczącym dorobkiem (wieloletni dyrektor szkoły, były przewodniczący rady miejskiej). „Buntownik” dostaje co trzeci oddany głos, oficjalny kandydat – 14%. Obaj kandydaci związani z PO dostają łącznie ponad 47% głosów. W wyborach sejmowych PO owszem wygrała w Zduńskiej Woli wybory, lecz zdobyła mniejsze poparcie – 37.Na kolejnym miejscu, nagradzanym wejściem do drugiej tury, jest zastępca odwołanego w referendum prezydenta,kandydat z listy LiD w ostatnich wyborach parlamentarnych, członek SLD. Dostaje24% głosów, wobec 18% jakie zdobył tu LiD w 2007.Kandydat PiS zajmuje trzecie miejsce, zdobywając prawie 20% głosów. Wyprzedza oficjalnego kandydata PO, lecz daleko mu do poparcia, jakie miało tu PiS w 2007 roku (34%). „Czarnym  koniem” nie zostaje tym razem kandydat PSL –zdobywa tylko 3% głosów, mniej niż ludowcy dostali ostatnio (niecałe 5%). Co z tego wynika? Po pierwsze –nie ma co się ekscytować wynikami wyborów samorządowych jako prostym odzwierciedleniem ogólnopolskich identyfikacji partyjnych. Tak jak wybory w Olsztynie nie były dowodem na spadek poparcia dla PO i wzrost dla PSL, tak wybory w Zduńskiej Woli nie są dowodem na tezę przeciwną. 

Nie można jednak powiedzieć, że ram krajowych podziałów w samorządzie nie ma. Są jednak dość luźne i można je przesunąć całkiem sporo. Potwierdza się natomiast, że istotnym atutem w wyborach może być status buntownika przeciwko partii, z którą się jest jednoznacznie utożsamianym.Elektorat rozpoznaje swoich, zaś oficjalna partyjna nominacja nie robi na nim aż takiego wrażenia. W każdym razie wygląda na to, że wyborcy PO w Zduńskiej Woli są bardziej obywatelscy,niż ich partia.

Oj dopiero dziś zauważyłem, że mój zeszłotygodniowy wpis jakoś się nie wgrał. Dla porządku postawię go raz jeszcze.

PiS postuluje „przewietrzenie samorządów” przez zakaz zajmowania stanowiska wójta, burmistrza czy prezydenta miasta przez dłużej niż dwie kadencje. Problem „przestabilizowania” samorządów jest problemem rzeczywistym – pisałem o tym na półmetku samorządu w lokalnym dodatku GW  – o tu (zgadaliśmy się kiedyś z Markiem Migalskim, że mamy podobne relacje z GW – bardzo dobre  w swoim regionie, natomiast w zasadzie całkowity brak kontaktu na poziomie ogólnokrajowym). Jednak pomysł z ograniczeniem kadencji jest dla mnie bardzo wątpliwy. Dlaczego?

Po pierwsze – może być zupełnie nieskuteczny w obliczu zastosowania wariantu „Putin-Miedwiediew”. Trudno sobie wyobrazić zakaz zajmowania jakichkolwiek stanowisk w samorządzie dla burmistrza z dwu kadencyjnym stażem. Cóż zatem stoi na przeszkodzie, by stworzyć dwuosobowy duet – burmistrz z wiceburmistrzem – i kandydować na zmianę.

Po drugie – burmistrzowi po zakończeniu drugiej kadencji nie będzie przysługiwać dożywotnia emerytura. Po drugim zwycięstwie będzie natomiast zwolniony z obowiązku rozliczenia się z wyborcami. W drugiej kadencji nie będzie czuł na plecach ich oddechu,będzie natomiast miał przed sobą perspektywę znalezienia sobie zatrudnienia po opuszczeniu urzędu. Wydaje się, że tworzy to bardzo demoralizujący układ motywacji.

Co jednak można zrobić, by nie wylewać dziecka z kąpielą a jakoś zaradzić przewadze, jaką ewidentnie mają nad konkurencją choćby i naprawdę mierni burmistrzowie? Na pewno warto zlikwidować dwie tury – one ułatwiają urzędującym utrzymanie się na stanowisku. Nęcą kandydatów pozostałych sił zwycięstwem w walce o dostanie się do drugiej tury, zamiast zbudowania zawczasu szerokich koalicji opozycyjnych względem kiepskich burmistrzów. Dwie tury zupełnie zmieniają sposób myślenia o wyłanianiu kandydatów. Tymczasem w drugiej turze wyborcy pretendentów przegranych w pierwszej turze są z reguły skłonni poprzeć urzędującego burmistrza, nie zaś jego ostatecznego konkurenta. Tak utrzymał się na stanowisku prezydenta Krakowa Jacek Majchrowski, choć lista jego wpadek i wątpliwych interesów jest naprawdę imponująca. Wiadomo, że w drugiej turze część elektoratu PO, mając do wyboru Majchrowskiego i kandydata PiS, wybierze Majchrowskiego. Gdyby zaś do drugiej tury wszedł kandydat PO, to Majchrowskiego poparłby elektorat PiS. Razem z wyborcami zniechęconymi do partii w ogóle, daje to wielką przewagę takim „bezpartyjnym”samorządowcom.

Można też rozważyć wybór burmistrza w „pakiecie” z radnymi. Głosowanie na burmistrza odbywa się w ten sposób, że każdy kandydat na radnego wyraża oficjalne poparcie dla swojego kandydata na burmistrza. Wyborca ma tylko jeden głos. Głosy na burmistrza są sumą głosów oddanych na popierających go radnych. Tą metodą ktoś, kto chce być burmistrzem, musi zdobyć poparcie szeregu wiarygodnych ludzi –kandydatów na radnych. To znacznie trudniejsze, niż zdobycie osobistej popularności, choć znaczenia tej ostatniej nie przekreśla. W obecnym systemie często dzieje się tak, że obóz rządzący co prawda traci poparcie w radzie, lecz przewaga osobistej popularności burmistrza przeważa szalę na jego korzyść w starciu z pretendentami. Zachowuje stanowisko, choć ma przeciw sobie wrogą radę – często jej przewodniczącym staje się jego najgroźniejszy wyborczy konkurent. To samo w sobie jest przyczyną niepotrzebnych konfliktów.  

Już tylko dla czystej złośliwości warto spytać, jeśli to takiedobre rozwiązanie, to dlaczego by nie „przewietrzyć” Sejmu, zakazującposłom zasiadania w nim dłużej niż dwie kadencje…

Dopiero dziś rzuciłem okiem na wczorajszą GW i apel byłych prezesów TK. We wstępniaku Ewy Siedleckiej przeczytałem z niedowierzaniem, że”Mimo że konstytucja obowiązuje już ponad 10 lat, ostry konflikt rząd -prezydent pojawił się dopiero po wygranych przez PO wyborach.” Hmm…To znaczy, że konfliktu Kwaśniewski-Miller nie było a obaj panowie wyciągali razem flagę na maszt w Dublinie, by w ten sposób odróżnić się od innych krajów?

Siedlecka argumentuje: „Prezydent przez pół roku zawetował 14 ustaw- od ustawy medialnej, przez reformę służby zdrowia, do pomostówek.”

Jeśli tak liczyć, to dopiero wyrównał rekord Kwaśniewskiego z ostatnich miesięcy rządów AWS. Gdyby ktoś był zainteresowany historią wetowania ustaw przez Kwaśniewskiego, pozwalam sobie wkleić tu fragment tekstu, który napisałem w tej sprawie do TP przed dwoma miesiącami:

Formuła, że głowa polskiego państwa jest „prezydentem wszystkich Polaków”, to zgrabny chwyt retoryczny z czasów pierwszej kampanii Kwaśniewskiego. Jednak praktyka stosowania weta najlepiej pokazuje, że„prezydentem wszystkich Polaków” Aleksander Kwaśniewski nigdy nie był.

Jak bowiem wetował „prezydent wszystkich Polaków”? Kwaśniewski korzystał z prawa weta 35 razy. Przy czym za pierwszych rządów SLD (do1997 r.) zawetował tylko dwie ustawy, i to takie, które trudno uznać za fundamentalne projekty polityczne (o doradztwie podatkowymi o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi). Za to za rządów AWS(które stanowiły tylko dwie piąte czasu, w którym sprawował swój urząd)zawetował aż 28 ustaw – w tym cały szereg takich, które były sztandarowymi i ideowymi projektami koalicji AWS-UW, zmierzającymi do reformy kraju (np. ustawa samorządowa) albo do stworzenia mechanizmów obrachunku z PRL, otwarcia archiwów SB czy ograniczenia emerytur esbeków. Z kolei za kolejnych rządów SLD Kwaśniewski zawetował tylko pięć ustaw (i znowu nie chodziło o sprawy fundamentalne); sprawy sztandarowe rządu SLD – jak likwidacja kas chorych – otrzymywały bez problemu błogosławieństwo prezydenta. Pierwsze weto Kwaśniewskiego pojawiło się, co charakterystyczne, dopiero po wybuchu „afery Rywina”,która zadziałała jak katalizator konfliktów wewnątrz SLD.

Za rządów AWS prezydenckie weta miały miejsce w dwóch momentach. Najpierw w chwili, gdy (jeszcze) koalicja AWS-UW zabrała się za realizowanie swych sztandarowych projektów. Potem zaś – latem 2001r., tuż przed wyborami parlamentarnymi, gdy sondaże wskazywały, że wygra je – i to wysoko – SLD. Wtedy, w trakcie kampanii wyborczej,Kwaśniewski wetował aż 14 razy: blokował wszystkie istotne ustawy,które wychodziły z parlamentu. Wolno domniemywać, że z dwojaką intencją: po pierwsze, by utrudnić AWS i UW rzucenie wyborcom jakiejś„kiełbasy”, po drugie zaś, aby maksymalnie powiększyć pole manewru przyszłego SLD-owskiego rządu (tak, aby nie musiał on, tworząc np.budżet, borykać się z projektami „podrzuconymi” przez poprzedników).

Ktoś mógłby powiedzieć, że skoro „kiełbasa”, że skoro„podrzucanie”, to Kwaśniewski odegrał tu pozytywną rolę, zapobiegając woluntaryzmowi. Rzecz tylko w tym, że podobnej aktywności w blokowaniu przedwyborczej produkcji sejmowej Kwaśniewski nie wykazywał latem1997 r., gdy rządzący jeszcze SLD rozdawał swoje „kiełbasy” wyborcze,ani przed wyborami 2005 roku.

Cały tekst tutaj: http://tygodnik.onet.pl/1,17910,druk.html

Konflikt rząd-prezydent nie jest efektem różniccharakterologicznych, choć mogą one go wzmacniać. Jest efektem fatalnejkonstytucji. Z wywiadu z Safjanem wynika, że prawda ta docierać zaczynado uznanych prawników. Może jeszcze chwila a dotrze do świadomościredakcji GW? Ze sposobu zadawania pytań i komentowania sprawy przez EwęSiedlecką wynika, że to jeszcze nie dziś.

KS „Naprzód Tyły” gra w IV-ej Lidze Futsalu – halowej piłkinożnej. „Naprzód Polsko” marzy, by od razu wejść do pierwszej ligi politycznej.Sam pomysł nie byłby może taki głupi – dlaczego elektorat eurosceptyczny niemiałby mieć swoich przedstawicieli – gdyby nie kilka „ale”. Po pierwsze – założycielenowej formacji są znani przede wszystkim z tego, że przedsięwzięcia, w któresię angażowali, kończyły się niepowodzeniem. Janusz Dobrosz czy SylwesterChruszcz to karty nie tylko dość już zgrane. Choć każdy z nich ma swoją stronęw wikipedii, to jednak nie sposób na niej znaleźć opisu jakiegoś osiągnięcia,innego niż zdobycie mandatu w wyborach.

Po drugie – powołaniu nowej formacji towarzyszyły głównierozważania, z kim też NIE udało się nawiązać porozumienia, kto pójdzie osobnolub ewentualnie nawiąże współpracę, ale w ograniczonej formie. Takie rozważaniato nie tylko uszczypliwości niechętnych mediów. To zwykle priorytety ludziżyjących w cieniu swej niegdysiejszej pozycji. Podtrzymywanie złudzeń przeztych, którzy znaleźli się na bocznym torze, jest tu poważnym ograniczeniem.

Po trzecie, nie wygląda na to, by poza samym zjazdem ktośmiał tam pomysł na stałą obecność w mediach. Na stronie ruchu przez tydzień odzjazdu pojawiły się tylko dwie aktualności – komentarz do kongresu PiS izapowiedź tworzenia zespołów specjalistów „którzy wciągu kilku tygodni przygotują główne tezy działań doraźnych i długookresowychRuchu Społecznego Naprzód Polsko”.  Z taką dynamiką itakimi newsami nie pomoże nawet wsparcie Farfała.

Jedyne, w czym można dostrzegać cień szansy dla takichugrupowań, jest zwrot PiS ku centrum. To może skłonić radykalny elektorat doposzukiwania czegoś nowego. Patrząc na komentarze do nowej strategii PiS widaćwyraźnie, że osoby sceptyczne względem tej partii, nie mówiąc już o jejzaciekłych wrogach, nie dają wiary ani w szczerość, ani w trwałość przemianyJarosława Kaczyńskiego. Ciekawe, jak to wygląda z perspektywy najbardziej zagorzałychprzeciwników obecnej koalicji. Czy wierzą, że prezes naprawdę chce zaprowadzićpokój i nie zwalczać szkodliwych rządów liberałów na każdym z możliwych frontów?Czy też są przekonani, że to tylko nieunikniona zagrywka taktyczna, natomiastna szczerą wolę wypalenia zarazy grożącej dezintegracją narodu polskiego,zawsze będzie można liczyć. Jeśli przyjmą ten drugi punkt widzenia, nie ma sięco spodziewać, że zaczną kibicować drużynie „Naprzód …”.  

Wydaje się, że dymisja Ćwiąkalskiego jest efektem jego brakuumiejętności reagowania na sytuację kryzysową. Próby bagatelizowania problemu,obrona bezpośrednio odpowiedzialnych, czy wreszcie mówienie o „medialnejhisterii” – to elementarne błędy, które politykowi, zwłaszcza na taknewralgicznym stanowisku, zdarzyć się nie powinny. Były dolewaniem oliwy doognia. Ćwiąkalski już wcześniej nie błyszczał w takich sytuacjach. Tym razem jednakbłędy były tak duże, że przeważyły liczne argumenty na rzecz zostawienia go nastanowisku. Domaganie się dymisji przez opozycję, osobista satysfakcja Ziobry, potwierdzeniekońca stabilności składu rządu – to wszystko przemawiało przeciw odwołaniu.Jednak reakcje samego zainteresowanego na swoją dymisję – równie chyba spontanicznąjak samobójstwo Pazika – utwierdzić musiały Tuska w podjętej decyzji. Wwypowiedziach ministra już po odwołaniu nie słychać cienia skruchy.Twierdzenie, że „to dymisja wizerunkowa”, ustawia go w jednym szeregu zpolitykami opozycji. Samą dymisję też próbuje bagatelizować. To wszystkoponiekąd zrozumiałe, ale właśnie tym bardziej nieskuteczne. To na razienajcięższa próba rządu Tuska. Swoją drogą – takie są konsekwencja brania dorządu „bezpartyjnych fachowców” bez sprawdzenia, czy mają elementarne kwalifikacjei wyczucie polityczne.